İntegral Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer
Nisan ayı cari işlemler dengesi -1.334 milyon $ seviyesinde açık yönünde geldi. Piyasa beklentisi cari işlemler dengesinin -1.500 milyon $ seviyesinde gelmesi yönündeydi. Gelen veri neredeyse piyasa beklentisine paralel denilebilir.
Ocak – Nisan 2019 döneminde cari işlemler -3.331 milyon $ seviyesinde geldi. 2018 yılında Ocak – Nisan döneminde cari işlemler -21.822 milyon $ seviyesinde açıklamıştı. Geçen senenin dört aylık dönem rakamına kıyasla cari işlemler dengesinde ithalattaki hızlı daralmadan dolayı önemli bir düşüş var.
Cari işlemler nisan ayı verisi ile beraber yıllık olarak 8.634 milyon $ açık açıklanmış oldu. Geçen sene nisan ayında cari işlemler 57.074 milyon $ açık seviyesindeydi. Yıl genelinde cari işlemler dengesindeki gerilemenin devam etmesini bekliyoruz. Cari açığın milli hasılaya oranı yüzde 1.2 gibi çok düşük bir seviyeye gerilemiş oldu.
Yaz aylarındaki veri ile yıllık bazda cari fazla rakamı görebileceğimizi ancak son bahardan itibaren şirketlerin borç ödemelerinin de etkisiyle cari verinin yine yıllık bazda negatife dönebileceğini düşünüyoruz.
Finansman tarafı çok parlak değil…
Cari açığın finansmanında doğrudan yatırımlarda sınırlı bir giriş ve portföy ile diğer yatırımlarda çıkış dikkat çekiyor.
Nisan ayında doğrudan yatırımlara 578 milyon $ gibi sınırlı bir giriş oldu. Yılın ilk üç ayında ortalama 737 milyon $ giriş oldu. İlk dört ayda ise doğrudan yatırımlarda 2.8 milyar$ giriş dikkat çekiyor. Buna karşın portföy yatırımlarında nisan ayında 4.5 milyar $ çıkış oldu. 2019 yılında ilk kez portföy yatırımlarında çıkış yaşandı. Diğer yatırımlarda 1.281 milyon ABD doları tutarında net çıkış gerçekleşti.
Genel finansman hesabını özetlersek, 578 milyon $’lık doğrudan yatırım girişine, 4.519 milyon $ portföy çıkışını düşüp, 1.281 milyon $’lık diğer yatırımlardan giderleri çıkardığımızda 4.644 milyon $ çıkış verdiğimiz dikkat çekiyor. Buna 3.751 milyon $’lık net hata noksanı çıkardığımızda yaklaşık 893 milyon $’lık bir finansman açığımız oluşmuş görünüyor. Buna cari hesaptan gelen 1.334 milyon $ açığı eklediğimizde ulaşılan 2.227 Milyon $ döviz açığını TCMB rezervlerinden kullanmışız.
Finansman kalemine baktığımızda cari açığı finanse edemediğimiz ve Merkez Bankasının rezervlerinden kullandığımız ortaya çıkıyor. Ocak – Şubat aylarında rezervlere eklememize karşın mart ve nisan aylarında toplam 8.533 milyon $ rezervlerden kullandık. Özetle, 2019 yıllık cari açık kadar son ilki ayda rezervlerden kullanmış olduk.
Bununla birlikte seyahat gelirlerinin cari işlemler dengesine olumlu katkısı devam ediyor. Muhtemelen önümüzdeki günlerde yaz aylarının gelmesi ile seyahat gelirlerinde artış görülebilir. Ancak mayıs ayında portföy giriş ve çıkışlarında yaşanan dalgalanma Mayıs ayı finansman tarafını etkileyebilir. Yurt içi yerleşiklerde mayıs ayında 196 milyon $ ve DİBS’te 540 milyon $ çıkış olmuş. Mayıs ayında yaşanan portföy hareketleri mayıs ayı verisinde etkili olabilir. Mayıs ayı dış ticaret açığının 1.8 milyar $ olduğunu dikkate alırsak mayıs ayı cari açık verisinin de 1 – 1.3 milyar $ seviyelerinde gelmesi beklenebilir.