Türkiye’nin toplam konteyner hareketinin yüzde 42’si olan 3.5 milyon TEU konteyner hareketinin elleçlendiği ve dış ticaretimizin yüzde 7.3’ünü oluşturan 30 milyar dolar değerindeki ticareti gerçekleştiren Ambarlı Limanı’nın Türkiye’nin en büyük konteyner limanı olduğunu ifade eden Altaş Ambarlı Liman Tesisleri Tic. A.Ş. Genel Müdürü Gürdal Karadeniz; hizmet kalitesine odaklandıklarını, 2016’da hedefledikleri hizmet kalitesini arttırmayı hedeflediklerini, Altaş Ambarlı Liman Tesislerinin 2015 yılında 40 milyonuncu konteyneri elleçlediğini vurguladı.
Dünya ticaretinin olduğu kadar ülkemiz ticaretinin de yüzde 90’ının denizyolu ile gerçekleştirildiği günümüzde özel liman işletmeciliği, Türkiye’de yapılan özelleştirmelerle birlikte son 10 yılda ciddi bir gelişim göstermeye başladı. Ambarlı Limanı da bu gelişim sürecinde bugün tamamı özel sektör tarafından yapılan Türkiye’nin en büyük konteyner limanı haline geldi. Biz de Altaş Ambarlı Liman Tesisleri Ticaret Tic. A.Ş. Genel Müdürü Gürdal Karadeniz ile Ambarlı Limanı’nın gelişimini, sorunlarını ve Altaş’ın hizmet ve hedeflerini konuştuk.
Kuruluşunuzun yapısı hakkında güncel bilgi aktarır mısınız?
Ambarlı Limanı birden fazla liman işletmesinin faaliyet gösterdiği bir komplekstir. Bu komplekste her bir liman işletmesi kendi faaliyetlerini kurumsal kimlikleri içerisinde, hatta kendi gümrük alanları içerisinde gerçekleştiriyor. Ambarlı Limanı 2015 yılına geldiğinde, 4 ayrı liman işletmesinin faaliyet gösterdiği bir komplekste Türkiye’nin en büyük konteyner limanı, dünyanın da 38. büyük konteyner limanı olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Ambarlı Limanı’nda doğudan batıya gidersek, Kumport, Akçansa, Mardaş ve Marport Liman işletmelerimiz bulunmaktadır. Bu liman işletmelerimizden üçü konteyner limanı olarak yapılaşmalarını tamamlamış olup, hizmet ve faaliyetlerini bu yönde sürdürmektedir. Bu limanlar Kumport, Mardaş ve Marport limanıdır. Bu limanlar gerek üst yapıları, gerek altyapıları ile modern limancılık hizmetleri veren bir konumdadır. Akçansa, hem kendi ihtiyacı olan çimento veya dökme yüklerin elleçlenmesini gerçekleştirdiği gibi ağırlıklı olarak Ro-Ro taşımacılığını ön plana çıkarmıştır. Özellikle Bandırma’ya dahili Ro-Ro hareketleri hızla devam eden bir liman işletmemizdir. Ambarlı Liman Kompleksinin ilk kuruluş aşamasında Ulaştırma Bakanlığı, bütün limanların ortak altyapı ve planlama çalışmalarını yapabilecek bir hizmet firması ve bir muhatap arayışı içerisinde olmuş ve Limanın kurulduğu 1992 yılında Altaş Ambarlı Liman Tesisleri Tic. A.Ş. kurulmuştur. O gün bugündür, gerek Ulaştırma Bakanlığı, gerekse ilgili Bakanlıklar, Valilik ve Belediyelerin vermiş olduğu birçok görev ve sorumlulukları Altaş üstün bir görev anlayışı içerisinde yerine getirmeye gayret gösteriyor.
Söz konusu kompleksin ülke ekonomisindeki konumu nedir?
Ambarlı Liman Kompleksi, konteyner limanı olarak, Türkiye’nin en büyük konteyner limanıdır. 2014 rakamlarıyla yaklaşık 3.5 milyon TEU konteyner hareketi elleçlenen Ambarlı Limanı’nda Türkiye’nin toplam konteyner hareketinin yüzde 42’si gerçekleşmiştir. Toplam dış ticaretimizin yüzde 7.3’ü Ambarlı Limanı’ndan gerçekleşmiştir. Bu da yaklaşık 30 milyar doların üzerinde değerdeki mal ve yükü ifade etmektedir. Ambarlı Limanı, aynı zamanda ülkemizin önemli bir transit limanı haline gelmiş ve toplam yük hareketinin de yüzde 35’i bugün özellikle Karadeniz’e transit olarak geçiş yapan bir konumdadır. Bunlara ek olarak Bandırma Limanı’na 180 bin Ro-Ro hareketi gerçekleştirmiş durumda. 2015 yılı 1998’den bu yana bizim 40 milyonuncu konteyneri elleçlediğimiz bir yıl olmuştur. Bu hareketliliğimiz bizi Türkiye’de ve dünyada sayılı bir liman haline getirmiştir. Burada limanlarımızın yapmış olduğu üst yapı yatırımları kadar limanlar arasındaki koordinasyonu sağlayan Altaş’ın faaliyetleri ve denizde de Arpaş Römorkaj ve Pilotaj şirketimizin de gemilere kılavuzluk, römorkör ve pilotaj hizmetlerini iyi bir şekilde veriyor olması da bu başarıda pay sahibidir.
Geçmişte Ambarlı Limanı’nın fiziki büyümesinde sorunları vardı. Bugün fiziki büyümesini tamamlamış diyebiliyor muyuz?
Ambarlı Limanı 1992 yılında onaylanan imar planıyla yapılan parmak iskeleler ve önünde bir dalgakıranıyla en fazla 300 metre daire çapının altında olan gemilere hizmet veriyor durumdaydı. Ama ticari ve ekonomik gelişmeler sonucu konteyner limanına dönüşen yapılaşmada 1998 ve 2008 yılları arasında yeniden planlandı. Bu planlama sonrasında Ambarlı Limanı kendini sınırlayan dalgakırandan kurtulup 365 gün kesintisiz bir şekilde 300 metre üzerindeki gemilere de hizmet verir duruma geldi. Bugün buraya gelen gemiler limanımızda çok hızlı ve sağlıklı bir hizmet alabiliyorlar.
Liman, lokasyon olarak yoğun konutlaşmanın olduğu bir bölgede bulunuyor. Bu yoğunlukta Ambarlı Limanı’na araçların ulaşımı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Ambarlı Limanı’na ulaşım noktasında iki ana arter yolumuz olan E-5 ve TEM Otoyolu’na bağlantıyı bir kara yoluyla bağlıyoruz. Maalesef ikinci alternatif bir yolumuz yok. Bu önemli bir handikap. Bir de Ambarlı Limanı hemen arkasında yoğun bir konutlaşmayla sınırlandırılmış durumda. Aslında uzun yıllardır bu hinterlandın limana hizmet verecek şekilde planlanması çok arzulanmış, her platformda dile getirilmesine rağmen konutlaşma ve bölge belediyeleri uhdesinde yürütülen faaliyetler bu yönde sıkışmıştır. Ambarlı Limanı bulunduğu bölge itibariyle doğusunda Botaş Boru Hattı, batısında Marina ile her ne kadar sınırlanmış olsa da bulunduğu konumda yapmış olduğu iyi bir planlamayla ve özellikle konteyner gemilerine hizmet verebilir bir yapılanma modeliyle bugün alanlarını en efektif kullanır durumdadır. Özellikle karayolu bağlantısında bugün ortalama 4 bin ile 7-8 bin kamyon trafiğimiz var. Yolda yapmış olduğumuz koruma, güvenlik hizmetleriyle ve düzenlemeleriyle buradaki firmaların çok efektif çalışmasına imkan vermeye çalışıyoruz. Birçok kamu kurumu tarafından Ambarlı Limanı kuruluş ve organizasyon yapısı itibariyle örnek bir liman olarak gösteriliyor. Bulunmuş olduğumuz bu bina bütün kamu kurum ve kuruluşlarının toplandığı, hizmetin tek bir noktadan ve tek elden verildiği ana binamız. Vatandaşın da iş ve işlemlerini kolaylaştırıyor. Bu hizmetlerimizi daha iyi yere getirmek için yeni planlarımız var. Özellikle gelecek dönemde yeni bir gümrük binası, kamu kurumlarının ihtiyacını görecek yeni bir bina planlıyoruz. Bunları yaptığımızda araç ve insan girişlerini daha iyi kontrol edip, daha koordineli çalışacağız.
Limanda size göre en önemli eksiklikler ve buna bağlı sorunlar nelerdir?
Bizim burada en büyük eksikliğimiz yapmayı arzuladığımız ama maalesef gerçekleştiremediğimiz şey, liman girişinde E-5’ten gelen yolda araçlar için bir park alanı. Planlanmasına rağmen gerçekleşemedi. Eğer bu gerçekleşmiş olsaydı biz buranın hem kapasite kullanımını arttıracak, hem trafiği rahatlatacak, hem de bölge insanına daha az rahatsızlık verecektik. Ümit ediyorum ilerleyen dönemlerde Belediyemiz yapmış olduğu planlamaları hayata geçirir ve Beylikdüzü halkı da daha az etkilenir kamyon ve tır trafiğinden. Takdir edersiniz; birçok şehir limanlarıyla anılır, limanlarıyla övünür. Beylikdüzü de öyle ümit ediyorum ileride limanıyla övünür hale gelir.
Diğer taraftan Ambarlı Limanı’nın tren yolu bağlantısı olmayışı bir eksiklik olarak addedilebilir. Bu her zaman birçok platformda sorulan bir soru. Ambarlı Limanı’nın bulunmuş olduğu konum ve arazi yapısı itibariyle bu çok kolay değil. Çünkü demiryolu için çok daha geniş alanlara ihtiyaç var.
Denizyolu taşıma sirkülasyonuna bakacak olursak, Marmara Bölgesinde burası önemli bir hub aslında ve yükünüz de oldukça fazla…
Ambarlı Limanı, önemli bir transit limanı haline geldi. Tabii gönül ister ki buraya gelen büyük gemilerin yükleri özellikle Körfeze daha küçük gemilerle taşınsın. Bu taşımacılığın gelişmesi arzulanacak bir şey. Bu uzun yıllardır Sayın Başkanım Altan Köseoğlu’nun da dile getirdiği bir konu. Tabii aklın yolu bir. Denizyolunu mümkün oldukça kullanıp kara trafiğini azaltmak lazım.
Kompleksin istihdam yönünden kent ekonomisine kazanımlarını da konuşursak neler söyleyebilirsiniz?
Ambarlı Limanı, gerek beyaz yakalılar, gerekse mavi yakalı arkadaşlarımız açısından önemli bir istihdam noktası. Burada çalışan sayısı olarak yaklaşık, 3 bin ile 4 bin arası istihdam gösteriliyor. Zaman zaman geçici işçi statüsünde de çalışanlar oluyor. Kamunun da burada 500’ün üzerinde çalışanı var. İstihdamın, yüzde 15-20 oranında Beylikdüzü bölgemizden sağlanmaktadır. Bizim Belediye ile de çalışmalarımız var. Bu anlamda özellikle Beylikdüzü ilçemize ve burada yaşayan komşularımıza öncelik vermeyi tercih ediyoruz. Limanımız uzun yıllar devlette yetişmiş insanlarla hizmet veriyordu ama özellikle Türkiye Liman İşletmeciliği Derneği tarafından yapılan çalışmalarla artık sertifikalama ve belgeleme işlemleri hızlı yapılıyor. Bu anlamda limanlarımızda gerek mevcut personelin gerekse alınacak yeni personelin belgelendirmeleri yapılarak yasal mevzuata uygun çalışma koşulları hızla sağlanıyor.
İş güvenliği ve sağlığı konusunda son dönemde ne tür çalışmalar yürütüldü?
Gerek limanlarımız, gerek Altaş olarak iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yasal düzenlemeler çıkmadan gerekli hazırlığımızı yapmış ve altyapımızı oluşturmuştuk. Ama bu konularda hassasiyetlerimiz arttı. İş sağlığı ve güvenliği için hem limanlarımızda hem de geri sahada çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kaza risklerimiz de her geçen gün azalıyor.
2015 yılı değerlendirmesine ilişkin neler söyleyebilirsiniz? 2016 ve sonrası için hedef ve beklentiler nelerdir?
Ambarlı Limanı’nda yük hareketinin 2015 yılında 2014 yılının altına düşmeyeceğini tahmin ediyoruz. Her ne kadar son aylarda bir miktar düşme görülse de 2015 yük hareketlerimizin 2014’ün bir miktar üzerinde olacağını bekliyoruz. Altaş olarak, 2015 yılında hedeflediğimiz hizmet kalitesine yüzde 90 ulaştık diyebiliyoruz. Biz hizmet kalitemizi 2016’da daha da arttırmayı hedefledik.
Genel olarak son mesajınızı almak isteriz…
Ambarlı Limanı içerisinde sonlanan yolumuzun devamı olarak limanın geri sahasından acil çıkışlarımızı sağlayacak, liman trafiğini rahatlatacak, limandaki çalışmaların yerleşim alanlarına ulaşımını kolaylaştıracak, sirkülasyon yolu projemiz mevcuttur. Bu projemizi, kamunun da eşzamanlı desteği ile birlikte, önümüzdeki yıllarda gerçekleştirmeyi ümit ediyoruz.
