Türkiye’de geleneksel esnafın nabzını tutan REM Esnaf Barometresi Raporu Aralık 2020 dönemi sonuçları açıklandı. Rapora göre Ağustos ayından bu yana gerileyen Politika Endeksi ilk kez yükselişe geçti. Esnafın merkezi ve yerel yönetimlerin çalışmalarına yönelik görüşünü anlatan Politika Endeksi, Aralık 2020’de 3,9 puan artarak 16,5’e çıktı. Bu artışta aşı gelişmeleri ve yeni ekonomi yönetiminin piyasaları sakinleştirmesi etkili oldu.
Yeni nesil perakende araştırmaları ve perakende analitiği kurumu REM People’ın CEO’su Bülent Peker, raporu hakkında şöyle konuştu: “Salgın sürecinin yönetimi, aşı gelişmeleri ve esnafın yanında durulması çaba olarak değerlendirildi. Böylece üç aylık düşüş trendi kırıldı.
Ancak makro ekonomik göstergelerdeki kötü gidişatı engelleyecek somut yapısal reform adımlarının atılmaması artışı sınırlandırdı.”
İlk düzenli ve sürekli esnaf araştırması
REM People’ın her ay küçük esnafın nabzını tuttuğu Esnaf Barometresi, 2020 yılında Mayıs ayından itibaren yayımlanmaya başlanmıştı. Esnaf Barometresi, Türkiye’de 2,5 milyon hane halkını geçindiren ve yaklaşık 300 bin küçük ölçekli işletmeden oluşan ’küçük esnaf’ın durumunu ortaya koyan ilk düzenli ve sürekli araştırma olmuştu.
Bu dönemde Esnaf Barometresi, bakkal, büfe, küçük market, şarküteri, tekel gibi geleneksel perakende kanallarının ticaret, güven ve politika alanlarındaki görüşlerini ve geleceğe yönelik beklentilerini ortaya koydu.
Her ay Türkiye temsili sağlanacak şekilde 650 noktada yapılan ziyaretlerle hazırlanan “REM – TT Barometre: Türkiye Geleneksel Kanal Esnafının Nabzı” araştırma panelinin Aralık’20 sonuç raporunda öne çıkan başlıklar ise şöyle:
DÜŞÜŞ TRENDİ KIRILDI:
Politika Endeksi 3,9 puan artarak 16,5 olarak gerçekleşti. Politika endeksi, yıl boyunca 25-35 bandında trende sahip iken özellikle son 3 dönemdir yaşanan gelişmelerle düşüş trendindeydi. Ancak aşı gelişmeleri ve yeni ekonomi yönetiminin piyasaları sakinleştirmesi düşüş trendini kırdı.
KREDİ ÇEKME PLANI AZALDI:
Ekonomik kısıtlamalara bağlı olarak geleneksel kanal esnafı kendisini güvene almak için sıcak parayı önceliklendirerek versiyeyi azalttı. Merkez Bankası faiz artırım kararına bağlı olarak gelecek 3 aylık dönemde kredi çekme planları yüzde 30 düştü.
TASARRUF YAPAMIYORLAR:
Geleneksel kanalların mali durum eğilimdeki düşüşün devam etmesi beklentisi tasarruf yapma ihtimallerinin sert düşmesinde etkili oldu. Esnaf tasarruf etmek için yeteri kadar iş yapamıyor.
TEMİZLİK VE KİŞİSEL BAKIMA YÖNELDİK:
Temizlik, ekmek, kişisel bakım kategori satışlarında artış olsa da bu artışın endekse etkisi sınırlı kaldı. Ticaret Endeksi, 13 ile yıl içerisindeki düşük seviyeye indi. Özellikle meyve-sebze, atıştırmalık, tütün ürünleri, süt ürünleri kategorilerinde düşüş bu ay da devam ederek endeksteki düşüşü hızlandırdı.
TEDARİK SORUNU MADDİ:
Esnafın yüzde 18’si salgın süresince mal/ürün tedarikinde sıkıntı yaşadığını belirtirken bu oran önceki döneme göre anlamlı olarak arttı. Esnafın mevcut finansman durumlarındaki zorluklar mal/ürün tedarikinde yaşanan sıkıntıların başlıca nedeni oldu.
ESNAF AŞI VE YAZIN GELMESİNİ BEKLİYOR:
Covid’19 salgınına yönelik endişeli esnaf oranı yüzde 76 ile geçen ay ile aynı seviyede çıktı. En fazla endişelenen segment yüzde 80 ile Alaylı Esnaf oldu. Aşı gelişmeleri her ne kadar olumlu hava oluştursa da toplum geneline yaygınlaşmaması esnafın endişe düzeyinde şimdilik etki etmedi. Esnaf yaz aylarının yaklaşması ve aşı ile birlikte yaşanacak gelişmeleri takip edecek.