Küresel piyasalarda Temmuz ayını oldukça yoğun bir veri akışı ile tamamladık. Ay içerisinde açıklanan makro veriler haricinde şirketler ikinci çeyrek finansallarını açıklamaya başladı. Özellikle fiyatlamalar üzerinde ABD bilançolarının etkisi öne çıkıyor. Piyasa aktörleri Çin’in ekonomiye yönelik teşviklerini de yakından takip etti. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin bilançolarını açıklayan ülkenin büyük bankalarından Goldman Sachs’ın net karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 58 azalarak 1,2 milyar dolara gerilerken, Amerikan elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın geliri aynı dönemde yıllık bazda yüzde 47 ve net karı yüzde 20 artış gösterdi.
Ayın ilk haftasında açıklanan ABD’de tarım dışı istihdam haziranda 209 binle 225 binlik beklentinin altında arttı. Ülkede işsizlik oranı yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya geriledi. İstihdamın haziran ayında beklenenden fazla yavaşladığı ancak işsizlik oranının 7 ayın zirvesinden gerilemesinin ve ücret artışlarının sürmesinin iş gücü piyasası koşullarının sıkılığını koruduğunu göstermektedir. ABD’de yıllık tüketici enflasyonu haziranda beklentilerin altında kalarak yüzde 3 oldu. Ülkede aylık tüketici enflasyonu yüzde 0,2 ile beklentilerin altında kaldı. Çekirdek enflasyon haziranda yüzde 4,8 ile beklentilerin altında gerçekleşti. Piyasalarda tüketici enflasyonunun haziranda yıllık bazda yüzde 3,1, aylık bazda yüzde 0,3 olması bekleniyordu. Çekirdek TÜFE’nin ise yıllık yüzde 5 olması bekleniyordu. Enflasyon mayısta beklentilere paralel gelerek yıllık bazda yüzde 4 oldu, aylık bazda yüzde 0,1 olmuştu. Bu verilerle birlikte ABD’de enflasyon 2 yılın en düşük seviyesine indi. Tüketici fiyatlarında yaşanan belirgin düşüşte Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası enerji fiyatlarının belirgin şekilde arttığı Haziran 2022 verileri ile karşılaştırma yapılması etkili oldu. Önümüzdeki dönemde ise veriler daha düşük geçmiş rakamlar ile kıyaslanacak. Bununla birlikte veriler, enflasyonun bir yıl önce zirveye ulaşmasından bu yana, bir yılı aşkın süredir devam eden faiz artışlarının ve azalan talebin yardımıyla fiyat baskılarını azaltmada ilerleme sağlandığını gösteriyor. Ay içerisinde açıklanan ABD ÜFE verisi haziranda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,1 yükseldi. Bu dönemde beklentilerin altında artış kaydeden verinin yüzde 0,2 artması öngörülüyordu. ÜFE, mayısta ise yüzde 0,4 düşmüştü. Değişken gıda ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek ÜFE de haziranda aylık bazda yüzde 0,1 artarken, yıllık bazda yüzde 2,4 ile yükseldi. TÜFE ve ÜFE verilerinin beklenti altında gerçekleşmesi piyasalarda güvercin algının güçlenmesine katkı sağladı.
Avrupa’da karışık bir seyir öne çıkarken, bölge genelinde açıklanan enflasyon verilerinin ardından Tahıl Koridoru Anlaşması gündemin odağında bulunuyor. Euro Bölgesi’nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda yüzde 5,5’e geriledi. Eurostat verilerine göre haziran ayında aylık enflasyon yüzde 0,3 oldu. Tüketici fiyatları, mayıs ayında değişim göstermemişti. Mayıs ayında yıllık enflasyon yüzde 6,1 seviyesindeydi. Çekirdek tüketici fiyat endeksi mayıs ayındaki yüzde 5,3 seviyesinden yüzde 5,4’e yükseldi. Enflasyonun ana bileşenlerine bakıldığında, en yüksek yıllık enflasyon yüzde 11,7 ile gıda, alkol ve tütün ürünlerinde gerçekleşti. Gıdayı yüzde 5,5 ile enerji dışı sanayi ürünleri ve yüzde 5,4 ile hizmetler izlerken, enerji ürünleri yüzde 5,6 geriledi. Euro Bölgesi’nde enflasyonun tahminlere paralel gerçekleşmesinden haricinde, çekirdek TÜFE’deki artışın, bölge genelinde enflasyonist ortamın uzun süre etkisini göstereceğine işaret ediyor.
Asya tarafında Çin Merkez Bankası en düşük kredi faiz oranını yüzde 3,55’te sabit bıraktı. Piyasalarda Çin hükümetinin, ekonomiyi destekleyici adımlarının yeterli olmadığı düşüncesinin hakim olması ilerleyen süreçte Çin’den daha fazla destek açıklamalarını beraberinde getirebilir. Çin Başbakanı Li Qiang perşembe günü ekonomistler ile gerçekleştirdiği toplantıda, hükümetin büyümeyi ve istihdamı istikrara kavuşturmak ve riskleri “zamanında” önlemek için “hedefli, kapsamlı ve iyi koordine edilmiş” önlemler paketini uygulamaya koyacağını söyledi. Bununla birlikte Li hedefli teşvik adımlarını “zaman kaybetmeden” atacaklarını söylese de yatırımcıların merakla beklediği paketin ayrıntıları konusunda bilgi vermedi.
İngiltere’de yıllık enflasyon haziranda beklentilerin altında kalarak yüzde 7.9 olarak gerçekleşti. İngiltere’de tüketici fiyatları Ekim ayında %11.1 ile 41 yılın zirvesine tırmanmıştı. İngiltere’de TÜFE Ekim ayında gördüğü zirve seviyelerden gerilese de İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) %2 hedefinin hala oldukça üzerinde. İngiltere Merkez Bankası (BOE), enflasyonu düşürmek için haziran ayında 13’üncü kez faiz artırmıştı.
İç tarafta ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yeni yönetimi altında ikinci toplantısında da piyasa beklentilerinin altında bir faiz artışı gerçekleştirdi. TCMB politika faizini 250 baz puan artışla yüzde 17,50’ye çıkarırken karar metninde sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiğini vurguladı. Metinde miktarsal sıkılaşma mesajı da öne çıktı. Karar metninde dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiğini vurguladı. Ayrıca ay içerisinde Resmî gazetede Kur Korumalı Mevduat hesaplarına %15 zorunlu karşılık uygulaması getirildiği açıklandı. Bu kararla likidite tarafında çekilme gerçekleşecektir. Bist tarafına baktığımızda ise yerli yatırımcı ile birlikte yabancı yatırımcının da ilgisi devam etmektedir. TCMB tarafından açıklanan verilere göre yurt dışında yerleşik kişilerin Haziran ayında yaptığı alım 1 milyar dolara ulaştı. Alım yapılan hisselere baktığımızda ihracatçı şirketler ön plana çıkmakta. Ağustos ayında da 2. Çeyrekte yükseliş gösteren döviz kurları ile birlikte döviz fazlası ve ihracatçı şirketler ön planda olmaya devam edebilir.
