Balparmak CEO’su Ali Bozer, “Doğal ve kaliteli Türk balını hem yurt içinde hem yurt dışında bulunan tüketicilerimize sunabildiğimiz ve global pazarda tanıttığımız için gurur duyuyoruz.” dedi.
Doğal balın kaynağı yalnızca doğadır. Balda hile olup olmadığını kokusuna, kıvamına, tadına ya da görüntüsüne bakarak anlamak mümkün değildir. Balın doğal olduğunun anlaşılması için analiz edilmesi gerektiğini söyleyen Balparmak CEO’su Ali Bozer; bal analizlerinin konusunda uzman bir laboratuvarda gerçekleştirilmesi, sonuçların güvenilirliği açısından büyük önem taşıdığının altını çiziyor.
Sofralarımızın vazgeçilmesi olan balın doğallığı çok konuşuluyor. Bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz, balın doğal olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Kıymetli bir gıda ürünü olan balı, ülke olarak özellikle kış aylarında ve kahvaltı sofralarında bolca tüketiyoruz. Ömrü boyunca bir çay kaşığının ucu kadar bal üretmek için binlerce çiçeği gezen arının mucizesi olan bal, ne yazık ki dünyada hilelisi en fazla yapılan gıda ürünlerinin başında geliyor.
Doğal bala nasıl ulaşabileceğini bilmek tüketici için çok önemli. Balın gerçek olup olmadığını anlamak için kokusuna, tadına ve rengine bakmak, akıtmak ve akışına göre değerlendirmek, suya damlatarak çalkalamak ve petek şeklini alıp almadığına bakmak ve hatta yakmak gibi birçok gerçek dışı bilgiler var. Bunların hiçbiri bizi balın doğal olduğu sonucuna götürmez.
Balın doğal olup olmadığının anlamanın tek yolu, uzmanlar tarafından tam donanımlı laboratuvarlarda yapılan detaylı analizlerden geçiyor. Biz de Balparmak olarak ISO 17025 uluslararası akreditasyon belgesine sahip Türkiye’nin en kapsamlı, Avrupa’da ise ilk dördü arasında gösterilen bal ve diğer arı ürünlerinin analizi konusunda ihtisas laboratuvarlarından biri olan Kalite Kontrol Laboratuvarımız Balparmak APILAB’da, her sene yaklaşık 10 bin farklı bal örneğinin kimyasal, kalıntı, mikroskobik, mikrobiyolojik ve duyusal analizleri yapıyoruz. Bununla birlikte doğal arı ürünlerini tüketicilerimizle buluşturmak için başta hileli balların belirlenmesine yönelik yeni metotlar geliştirerek ve bilimsel olarak yayınlayarak kategorimize bilimsel destek de sağlıyoruz.
“HİLELİ BALIN SAĞLIĞI TEHDİT EDEBİLECEĞİ UNUTULMAMALI. TÜKETİCİYE, ÜRÜN ETİKETLERİ ÜZERİNDE BALIN ANALİZ EDİLDİĞİNE DAİR BELİRTİLEN UYARIYI ARAMASINI ÖNERİYORUZ.”
Balparmak AR-GE Merkezi’nin çalışmalarına geçmeden önce doğal balı tanımlar mısınız? Balın doğal olması için ne gerekiyor?
Doğal balın oluşmasını etkileyen birçok faktör bulunuyor. Arılar tarafından nektar kaynaklarından toplanıp kovan içinde olgunlaştırılmış, arıyı doğru beslemenin dışında insan müdahalesinin olmadığı, zirai tarım (pestisit) ve veteriner ilaç (antibiyotik) kalıntısı içermeyen, içindeki yabancı organik ve inorganik maddeleri uzaklaştırmak için filtrasyon yapılmadan uygun süzgeç aralıklarıyla süzülmüş ve içerdiği nektar kaynaklarından gelen polenleri muhafaza edilmiş olan ve başlangıç değerlerini maksimum derecede korunmuş bala doğal bal diyoruz.
Balparmak AR-GE Merkezi ne gibi analizler yapıyor, balın doğallığını kanıtlamak için gerçekleştirdiğiniz çalışmalardan bahseder misiniz?
Balparmak AR-GE Merkezi’nde balın doğallığını belirleyen pek çok analiz yöntemi uyguluyoruz. Cihazlarımız aynı anda 216 numuneyi analiz edebiliyor. Örneğin, baldaki taklit ve hile yöntemlerinden biri olan esmer pirinç şurubunun tespitinde kullanılan metot, dünyada ilk kez Merkezi’mizde geliştirildi. Çam balının doğallığını doğru analiz eden C4 metodu da yine Balparmak AR-GE Merkezi’nde geliştirildi ve şu anda dünyadaki önemli laboratuvarlar tarafından kullanılıyor.
2022 yılında yaptığımız yatırım ile tüm dünyadaki güncel analiz yöntemlerini kullanan en verimli seçenekler arasında yer alan bir cihazı, AR-GE Merkezimizin altyapımıza ekledik. En son teknolojik donanıma sahip Yüksek Çözünürlüklü Kütle Spektrofotometresi (High Resolution Mass Spectrometer/HR-MS) analitik cihazı ile mısır, pancar, pirinç, agave gibi şeker şuruplarının yanı sıra gıda boyaları, enzim katkılarının varlığını, doğruluğu yüksek ve hassas bir formatta raporlayabiliyor ve balların aslına uygunluğunu kontrol edebiliyoruz.
HR-MS ile 2023 yılı içinde farklı ülkelerden toplam 17 laboratuvarın dahil olduğu ve düzenli olarak uluslararası yeterlilik test programı sunan BIPEA tarafından organize edilen laboratuvarlar arası karşılaştırma çevrimine dahil olduk. Sonuçları bizim için gurur verici oldu. BIPEA’nın katılımcı laboratuvarlar ile paylaştığı ortak rapora göre, uluslararası 17 farklı laboratuvardan Balparmak AR-GE Merkezi dahil sadece iki tanesinin, bal test materyalindeki yüzde 13,2 oranında yer alan pancar şurubu eklentisini tespit edebildiği görüldü.
Bu sonuçla birlikte, Balparmak AR-GE merkezimizin çalışmalarının ve merkez tarafından geliştirilen yeni laboratuvar analiz yönteminin başarısı uluslararası arenada da kanıtlanmış oldu. Ayrıca geçmiş analitik yöntemlere göre dikkate değer bir gelişmeyi temsil ettiğimiz ve taklit-tağşiş tanımlama açısından yüksek derecede kesinlik sağlayarak mevcut yaklaşımları yeniden şekillendirebilecek potansiyele sahip olduğumuzu tüm dünyaya gösterdik. Ülkemize bu gururu yaşattığımız içinde mutluyuz.
Yine ülkemizin dünya bal sektöründeki gurur kaynağı Tük çam balının doğallığını doğru analiz eden C4 metodu da bu Merkezimizde geliştirildi, bilimsel olarak yayınlandı ve tüm dünya laboratuvarları tarafından kullanılması sağlandı. Zira, Türkiye’nin bal ihracatını ağırlıklı olarak çam balı oluşturuyor. Çam balı çok özel bir bal ve bu nadide ürünün yüzde 92’si Türkiye’nin Ege kıyılarında üretiliyor.
Bu titiz çalışmalarımız ve doğal arı ürünlerine ulaşmak için yaptığımız yatırımlarımız sonucunda; doğal ve kaliteli Türk balını hem yurt içinde hem yurt dışında bulunan tüketicilerimize sunabildiğimiz ve global pazarda tanıttığımız için gurur duyuyoruz.
