Alkaş Digital Network tarafından düzenlenen “Gayrimenkul Büyük Buluşmaları RE360” konferansı, gayrimenkul sektörünün tüm paydaşlarını bir araya getirdi. Mandarin Oriental Bosphorus’ta düzenlenen ve dolu salonda gerçekleşen etkinlik, dijital platformda da yoğun şekilde takip edildi. Etkinliğin sponsorlarından biri olan Denge Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, konferans kapsamında düzenlenen ‘Yeni Gelecek Nasıl Gelecek’ başlıklı panelde konuştu. Moderatörlüğünü PWC Türkiye Gayrimenkul Sektörü Lideri Ersun Bayraktaroğlu’nun yaptığı panelde Tabanlıoğlu Mimarlık Mimar&Kurucu Ortak Melkan Gürsel, Rota Portföy Yönetimi Yönetim Kurulu Başkanı&Genel Müdür Tevfik Eraslan ve Aremas Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Arslan da konuşmacı olarak yer aldı.
PANDEMİ İLE HAYATIMIZA ‘UZAKTAN’ KAVRAMI GİRDİ
Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, konuşmacısı olduğu “Yeni Gelecek Nasıl Gelecek?” konulu panelde “Değer” in önümüzdeki dönemdeki olası seyrini AVM, ofis, konut kırılımlarıyla analiz ederek, 2022 yılına dair öngörülerini paylaştı. Pandemi döneminde, ‘uzaktan’ kelimesi ile karşılaştığımızı ve bu kavramın hayatımıza girdiğini belirten Budakoğlu, “Önce uzaktan eğitim girdi hayatımıza, ardından uzaktan alışveriş dedik. Sonra öyle bir uzaklaştık ki, home ofis çalışmaya karar verdik. Hızımızı alamadık ve imkanı olanlar Bodrum gibi çoğunlukla sahil kesimlerde konaklama imkanı olan yerlere taşındık. Arsalar, konutlar aldık ve beraberinde fiyatları çok yükselttik. Ofisleri terk edince, o noktada kira değerlerinde bir artış olmadı ve yatay bir seyir yaşandı. Şehir otelleri kapanmalarda sıkıntı yaşarken, sahildeki zincir otellerin 2020 hatta 2021’i ciddi karlarla kapattıklarını biliyoruz.” dedi.
AVM’LER YATIRIMCISINI ÜZDÜ
AVM’lere değinen Baki Budaoğlu, “AVM’ler pandemi ile birlikte başka talihsizlikler yaşadı. Karantina koşullarındaki zorunlu kapanmalar, ciro ile ilgili kayıplar, artan hijyene yönelik giderler ve daha önce kira toplamada TL’ye dönüş yaşanmış olması gelir getiren mülklerde indirgenmiş nakit akışına neden oldu. Ancak, Türkiye’deki AVM’lerin lokasyonları öncelikle arsa bakımından çok kıymetli yerler. Çoğunlukla şehrin merkezinde olan yerler ve dönüştürülmeleri durumunda her halükarda yeniden kıymet kazandıracak olan yerler. Bu bir şans ama yatırımcının karlılığı anlamında bakıldığında AVM yatırımcılarının bu dönemde üzüldüğünü söyleyebiliriz. Cadde mağazacılığı zaten e-ticaretten olabildiğince olumsuz etkilenmişti.” şeklinde konuştu.
HAZİRAN 2022’DEN İTİBAREN FİYATLARDA DENGELEME ÖNGÖRÜLÜYOR
Budakoğlu, “Pandemi öncesinde de inşaat maliyetlerinde artışın söz konusuydu, ancak talepteki yatay seyir sebebiyle bir türlü fiyatlara yansıtılamamıştı. Pandemi ile birlikte artan talepler, üründeki azalma ve bununla beraber 2020’in Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında uygulanan düşük kredili faiz oranı konuta olan talepleri artırdı. İlk el konutun toplam konut içerisindeki payı yüzde 45-50’ler seviyesindeyken, bu oran yüzde 20’lere kadar düşünce doğal olarak fiyatlarda da bir yükselme yönünde hareket etti, maliyet baskısı da keza orada oluştu. 2019, 2020 ve 2021 yıllarında alınan yapı ruhsatlarına baktığımızda ve Kasım ayında açıklanan TUİK verilerine göre, artık yeni inşaatlar da yüzde 30 seviyesinde devreye girmeye başladı. Buna göre gayrimenkul sektöründe Haziran 2022’den itibaren fiyatlarda dengeleme olur diye düşünüyorum.” dedi.
YABANCILARA 2022’DE SATIŞ SEKTÖRE CAN SUYU OLACAK
Yabancılara konut satışının sektör için asıl can suyu olacağını belirten Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, “Yabancıya satışın 2021 yılını 57 bin konut ile kapatacağı öngörülüyor. Bizim öngörümüz 2022’de bu rakamın 90 binlere yükseleceği. Dolasıyla bu talep, sektör için moral kaynağı olurken, aslında diğer taraftan da dövize yapılan yatırımların dövizdeki bir düzleşme ile birlikte gayrimenkul sektörüne dönecek olması; bu dönemi inşaat sektörünün yine satış yaparak geçireceğini dolayısıyla bir dengeleme noktasına geleceğini şahsen öngörüyorum. “ şeklinde konuştu.
YAZLIK KONUTLAR, 2023’TE DEĞER KAYBINA UĞRAYABİLİR
Pandemi ile birlikte son iki yılda özellikle sahil kesimlerdeki yazlık konutlardaki değer artışına da değinen Budakoğlu, “Bodrum ve sahillerdeki emlak fiyatları hakikaten ciddi anlamda aldı başını gitti. Ancak artık yüz yüze eğitimle birlikte dönüşler başladı ve yazlıklar da yeniden ikincil konut niteliğine dönüş yaptı. Dolayısıyla oradaki fiyatların 2023 yılından itibaren bir nebze düşmesini bekleyebiliriz” dedi.