İş sağlığı ve güvenliği (İSG) yönetimi, bir kuruluşun çalışanlarının sağlığını ve güvenliğini korumak için uyguladığı politikalar, prosedürler ve süreçlerin bütünüdür.
İSG yönetimi, işyerinde oluşabilecek kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek, çalışanların sağlığını korumak ve iş yerinde güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla tasarlanmaktadır.
Sosyal uygunluk kriteri olarak değerlendirildiğinde İSG yönetiminin, bir kuruluşun sosyal sorumluluklarını yerine getirme ve çalışanların haklarını koruma çabalarını kapsaması beklenmektedir.
Bu kriter, kuruluşun iş yerindeki tüm İSG politikalarını, süreçlerini ve uygulamalarını ele alacak ve diğer sosyal uygunluk kriterleriyle de uyumlu olacak şekilde karşılanmalıdır.
İSG yönetimi, kuruluşun kendisi ve tedarik zinciri süreçleri için çok önemli bir sosyal uygunluk kriteridir. Buna bağlı olarak ortaya çıkan gereksinimlerin doğru bir şekilde karşılanması için şu konular üzerinde özellikle durulması gerekmektedir:
Çalışan Katılımı ve İş Birliği: İSG yönetimi, çalışanların aktif katılımını teşvik eden ve iş birliğini sağlayan bir yaklaşımı içermektedir. Bu bağlamda, çalışanların İSG politikaları ve süreçlerine katkıda bulunmalarını sağlamak için çeşitli mekanizmalar ve sistemler kullanılmalıdır. Örneğin, çalışanların İSG risklerini tanımlama, tehlikeleri raporlama ve çözüm önerileri sunma gibi görevleri yerine getirebilmeleri için eğitim ve bilgilendirme programları düzenlenmelidir. Ayrıca, çalışanların düzenli iletişim kanalları aracılığıyla İSG konularında geri bildirimlerde bulunmaları teşvik edilmelidir.
Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Haklarının Korunması: İSG süreçleri, çalışanların sağlık ve güvenlik haklarının korunmasını öncelikli olarak ele almaktadır. Her işveren bunun farkında olmalıdır. İşverenler, çalışanların İSG ile ilgili yasal haklarının bilincinde olmasını sağlamalı ve bu hakların korunmasını garanti etmelidir. İşveren, çalışma saatleri, dinlenme süreleri, kişisel koruyucu ekipman sağlanması, sağlık kontrolleri gibi konularda çalışanların haklarını gözetmelidir. Çalışanların maruz kaldıkları risklerle ilgili olarak şeffaf bir iletişim sağlanmalı ve çalışanların sağlık ve güvenliklerini korumak için gerekli önlemler alınmalıdır.
Eşitlik ve İnsana Yakışır İş Koşulları: Eşitlik ilkesine dayalı olarak tüm çalışanlara insanca yaşanabilir iş koşulları sunulması İSG yönetim sisteminin önemli bir parçası ve önemli bir sosyal uygunluk yaklaşımıdır. İş yerinde ayrımcılığın önlenmesi ve her çalışanın İSG politikaları ve prosedürlerine eşit şekilde erişimine olanak tanınması her şirketin İSG süreçlerinde karşılaması gereken sosyal uygunluk kriterlerinden bazılarıdır. İşverenler, cinsiyet, ırk, etnik köken veya cinsel yönelim gibi ayrım gözetmeden tüm çalışanlara aynı derecede İSG önlemleri sunmalıdır. İş yeri düzenlemeleri, erişilebilirlik, engelli çalışanların ihtiyaçlarına uygunluk gibi faktörler de göz önünde bulundurularak insana yakışır çalışma ortamları sağlanmalıdır.
Eğitim ve Farkındalık: İSG yönetimi, çalışanların İSG konularında eğitim almalarını ve farkındalığın artırılmasını hedefler. Bu bağlamda, çalışanların İSG politikalarını ve prosedürlerini anlama ve uygulama becerilerini geliştirebilecekleri düzenli eğitimler verilmelidir. İşverenler çalışanlara iş yerindeki potansiyel riskleri tanıma, tehlikelere karşı korunma, acil durumlarla başa çıkma ve iş sağlığı konularında bilgi ve beceriler kazandırmalıdır. Çalışanların İSG konularında farkındalığının artması, iş yerinde güvenlik kültürünün oluşmasına ve risklerin azaltılmasına katkı sağlar. Bu da sadece İSG açısından değil, diğer sosyal uygunluk kriterlerine uyum açısından da şirketin atabileceği önemli bir adımdır.
İş Yeri İletişimi ve Danışma: İşverenler İSG yönetimi sürecinde çalışanlara düzenli olarak İSG politikaları, prosedürler ve güncellemeler hakkında bilgi sağlamalıdır. İş yeri iletişimi, toplantılar, panolar, e-posta, intranet gibi farklı kanallar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Ayrıca, çalışanların İSG konularında sorularını sorabilecekleri ve endişelerini dile getirebilecekleri bir danışma sistemi ya da online bir platform oluşturulabilir. Çalışanların bu mekanizmaları kullanmaya teşvik edilmeleri, iş yerinde İSG ile ilgili konuların daha etkin bir şekilde ele alınmasına olanak sağlamaktadır.
Performans İzleme ve Sürekli İyileştirme: İşverenler, belirlenen İSG hedeflerine ulaşmak için performans göstergeleri belirlemeli ve düzenli olarak İSG performansını ölçmelidir. Performans izleme süreci, kazaların ve yaralanmaların kaydedilmesi, risk değerlendirmelerinin yapılması, düzenli denetimlerin gerçekleştirilmesi ve çalışanların geri bildirimlerinin dikkate alınması gibi çalışmaları içermelidir. İzleme sonuçlarına dayanarak sürekli iyileştirme faaliyetleri yürütülmeli ve İSG politikaları ve süreçleri güncellenmelidir. Böylece, iş yerlerinde İSG performansının sürekli olarak geliştirilmesi ve çalışanların sağlık ve güvenliğinin korunması sağlanabilir.
Tedarik Zincirinde İSG Yönetimi: İSG süreçleri, tedarik zinciri boyunca da İSG standartlarının karşılanmasını ve İSG kriterlerine uygun tedarikçilerin tercih edilmesini hedef olarak belirlemelidir. Bir kuruluş, sadece İSG açısından uygun tedarikçilerle iş ilişkisi kurarak tedarik zinciri boyunca çalışanların sağlık ve güvenliğini korumaya yardımcı olur. Bu da tedarikçilerden İSG politikaları, prosedürleri ve performansı hakkında bilgi talep edilerek, İSG denetimleri düzenleyerek ve işbirliği faaliyetleri planlayarak gerçekleştirilebilir.
