İntegral Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Eda Karadağ
NE VİRÜSMÜŞ…
Küresel piyasalarda 2020 yılı Covid19 etkisi ile sürüyor. Virüs nedeniyle bu yıla yönelik beklentilerde oldukça kötü. Ülke ekonomileri canlanması adına ülkelerin Merkez Bankaları ve hükümetler gerekli önlemleri ve teşvikleri açıklamalarına rağmen yine de virüsü fiyatlamaya devam ediyoruz.
Aslında, Çin’de bu defter kapanmak üzereydi ve artık can kayıpları da sona ermişti. Ancak nisan ayından sonra haziran ayında yeniden Çin’de vaka sayısında artış görülmesi piyasaları tekrardan tedirgin etti ve virüste 2.dalga olayı ile gündeme gelindi. Zaten mayıs ayında 2.dalga konusu piyasalar tarafından sınırlı fiyatlanmıştı ancak ihtimaller çok güçlü değildi. Çin’deki bu artış bu ihtimali güçlendirince piyasalar tedirginleşti.
Dolayısıyla bundan sonraki süreçte de virüsün seyri piyasaların gündeminde olacaktır. Bu artış hızı zayıflarsa bu durumda piyasaların biraz daha rahatlamasını bekleyebiliriz. Ancak olası bir 2.dalga açıkçası borsalarda satışların daha da artmasına neden olabilir.
Mayıs ayında Avrupa ve ABD normalleşme adımlarına başlarken, Türkiye’de 1 Haziran itibariyle bu adımlarına başladı. Ancak en son Fed Başkanı Powell açıklamalarında, bu gelişmeleri yakından izlediklerini ve ABD ekonomisinin toparlanmasının hala zamanının olduğunu ifade etti. ABD ekonomisinde çarkların dönmesi için Fed 2021 sonuna kadar zamanın olduğunu düşünürken, bu durum ilerleyen aylarda açıklanacak ekonomik verilerle daha da şekillenecektir. Eğer veriler piyasaları tatmin ederse ve beklentilerin üzerinde açıklanmaya devam ederse o zaman Fed’in dili yavaş yavaş değişir ancak bu olmadıkça çok zor olduğunu düşünüyorum. Diğer yandan, başta Fed olmak üzere Merkez Bankaları faiz indirimlerini agresif bir şekilde gerçekleştirirken, bir taraftan teşvik paketleri de açıkladı. Tabii ki yaşanılan bu dönem mücbir sebep olduğu için Merkez Bankalarının bu hamleleri anlık olarak güçlü bir etki oluşturmuyor. Ne zaman hayat tamamen normale döner ve virüs sona erer, bu durumda teşvik paketlerinin etkisini fiyatlamalar üzerinde hissetmeye başlarız.
Covid 19 sonrası piyasaların kendine gelmesinin daha zamanı var. En azından 2020 yılının kalanı da ne yazık ki virüsü konuşarak ve fiyatlayarak geçirilecek. Bir yandan, ekonomiler toparlanmak için çabalayacak. En son ABD yaklaşık 1 trilyon dolar altyapı harcama paketi açıklamayı planlıyordu, bu paketlerin yerine yenileri eklenebilir. ABD dışında diğer ülkelerde bunu sürdürebilir. 2020 yılı için cidden zorlu bir dönem hatta beklenmedik bir dönem oldu. Hasarlarını toparlamakta kolay olmayacak. O yüzden ben bu dönem için çok güçlü bir beklenti oluşturamıyorum. Temmuz ayında da virüsün artış hızını izleyeceğiz. Aynı zamanda açıklanacak dünya genelindeki ekonomik veriler. Bir nebze de olsa yılın kalanı için sinyal oluşturabilir.
