İntegral Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer
2020 YILINDA CARİ AÇIK ARTTI!
Kasım ayı Cari ödemeler dengesi 4.063 milyon $ açık yönünde geldi. Beklenti 3.610 milyon $ açık yönündeydi. Kasım ayında beklentinin üzerinde bir rakam geldi. Bunda dış ticaret açığının 3.844 milyon $ gelmesinde etkili olduğunu söylemek mümkün. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 37.974 milyon $ dolar oldu.
Hizmetler dengesinde bu yılın en dikkat çeken kalemi hiç kuşkusuz ki seyahat gelirleri oldu. Yılın genelinde seyahat gelirlerindeki belirgin azalma cari ödemeler dengesindeki açıkta etkili oldu. Seyahat geliri 2019 yılının aynı ayına göre 964 milyon ABD doları tutarında azalarak 583 milyon ABD dolarına geriledi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 2019 yılının Kasım ayında 4,094 milyon ABD doları fazla vermişken bu ayda 632 milyon ABD doları fazla verdi.
Doğrudan yatırımlarda 299 milyon $ giriş, portföy yatırımlarında ise 1.298 milyar $ giriş olmuş. Ocak – Kasım dönemi dikkate alındığında doğrudan yatırımlara 3.464 milyon $ giriş, portföy yatırımlarından ise aynı dönede 10.618 milyon $ çıkış oldu. Portföy yatırımları tarafındaki çıkışta yabancı yatırımcıların özellikle swap cephesine için canları yanmış gibi görünüyor. Ancak yeni atamalar sonrası normalleşme adımları piyasadaki çıkışın önünü kesmiş görünüyor. Aralık ayı verisinde de portföy girişlerinin arttığı bir ay olmuş olabilir. Yeni ve güçlü girişlerin sürmesi şaşırtıcı olmayacaktır.
Diğer yatırımlarda ise 692 milyon $ çıkış var. Yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1.118 milyon ABD doları ve yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları 2.230 milyon ABD doları net artış etkili olmuş görünüyor.
Bu rakamlarla birlikte finansman kısmında negatif bir sonuç oluşuyor. Kasım ayında kendimizi finanse edememekle birlikte Merkez Bankası resmi rezervlerden 145 milyon $ kullanmışız.
Genel finansman hesabını özetlersek, 299 mn $’lık doğrudan yatırım girişine, 1.298 mn $ portföy giriş eklendiği ve 692 mn $’lık diğer yatırımları çıkardığımızda 905 mn $ fazla verdiğimiz dikkat çekiyor. Bundan 3.016 mn $’lık net hata noksanı eklediğimizde yaklaşık 3.921 mn $’lık bir finansman fazlamız oluşuyor. Buna cari hesaptan gelen 4.063 mn $ açığı çıkardığımızda ulaşılan yaklaşık 145 mn $ döviz açığı TCMB rezervlerinden kullandık. Böylelikle Ocak – Kasım döneminde Merkez Bankası’nın rezervlerinden toplam 38.596 milyon $ kadar kısmına kendimizi finanse etmek için ihtiyaç duyduğumuz sonucu çıkıyor. Geçen yıl aynı dönemde rezervlere 6.863 milyon $ eklemiştik.
Gümrük Bakanlığının aralık ayı verilerine göre daha yüksek cari açık rakamı alacağımızı düşünüyoruz. Muhtemelen yılı 40 milyar $ civarında cari açıkla tamamlayacağız.