Av. Ahmet Kadir ALPARSLAN
COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE UZAKTAN ÇALIŞMA!
Covid-19 Pandemisi’nin tehlikeli boyutlara ulaşmasıyla devletler çeşitli önlemler alarak halkın korunabilmesini sağlamıştır. Bunlardan en etkilileri sokağa çıkma yasağı ve sosyal izolasyon olduğundan çalışanlar işyerlerine uzun bir süre gidememiştir. Bu da beraberinde uzaktan çalışma veya evden çalışma dediğimiz sistemi daha aktif hale getirmiştir ve 10.03.2021 tarihinde eski adıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan uzaktan çalışma yönetmeliği ile uzaktan çalışmanın ne şekilde gerçekleştirileceği, usul ve esasları ile işverenlerin uyması gereken kurallar yeniden düzenlenmiştir.
Uzaktan Çalışma Nedir?
Uzaktan çalışma iş görme borcunun bütününü veya bir kısmını işyerinden değil başka bir ortamdan gerçekleştirmesini ifade etmektedir. İşçi, işveren tarafından iş organizasyonunun gerekleri doğrultusunda işçinin evinde ya da teknolojik araçların vasıtası ile iş yeri dışında başkaca bir ortamda uzaktan çalışma gerçekleştirebilecektir. İş sözleşmeleri bakımından ise uzaktan çalışmaya ve şartlarına ilişkin iş sözleşmesinin yazılı olarak yapılması bir geçerlilik şartı durumundadır.
Uzaktan Çalışma durumunda İş Sözleşmesi: İş sözleşmeleri bakımından uzaktan çalışmaya ve şartlarına ilişkin iş sözleşmesinin yazılı olarak yapılması bir geçerlilik şartı durumundadır. Sözleşme diğer iş sözleşmelerinde de olduğu gibi işi tanımlamalı, işin süresini belirtmeli ve nerede yapılacağını içermelidir. Ayrıca ücret, ödeme, işin yapılmasında kullanılan araç ve gereçler ile bunların ne şekilde muhafaza edileceği hususları gibi genel ve özel hükümler sözleşmede yer almalıdır.
Uzaktan Çalışma Ortamı Ve Ekipmanların Temini: İşçi, işverene karşı iş edimi borcunu yerine getirmek amacıyla evinde veya başka bir alanda bir takım teknolojik donanımlara, araç ve gereçlere ihtiyaç duyabilir. Öncelikle uzaktan çalışma yapılacak yer ile ilgili bir düzenleme yapılması gerekiyorsa taraflar bunu aralarında anlaşarak belirlemeli ve maliyet gerektiren bir durum söz konusu ise bu maliyeti kimin karşılayacağı işçi ve işveren arasında kararlaştırılmalıdır. Şayet işçinin yapmakta olduğu iş üretim gerektiren ve malzeme ve iş araçlarının bulunmasını gerektiriyorsa iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadığı sürece bu ekipmanların işveren tarafından sağlanması esastır. Bu araçların ne şekilde kullanılacağı, bakım ve onarımının ne şekilde yapılacağı hususlarının işçiye bildirilmesi gerekir. İşveren şayet bir kısım araç ve gereçler teslim etmiş ise bunların bir liste halinde bedelleri ile birlikte işçiye teslim edilmesi ve listenin bir örneğinin de işçinin özlük dosyasında saklanması gerekmektedir.
Uzaktan Çalışmada Çalışma Süresi: Uzaktan çalışmanın hangi saatler aralığında ve ne kadar süre için yapıldığının yazılması gerekmektedir. Kanunumuzda belirlenen haftalık çalışma saatlerine uygun hareket edilmeli ve bu süreleri aşmamak koşulu ile çalışma saatlerinde düzenlemeye gidilebilecektir. Ayrıca uzaktan çalışan işçinin fazla mesai yapması talep edilecekse bunun yazılı olarak yapılması ve işçinin bunu kabul etmesi şartı bulunmaktadır.
Uzaktan Çalışmada İş Sağlığı Ve Güvenliği: Uzaktan çalışma durumunda da işverenin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin sorumlulukları sona ermez. Bu amaçla işçiye gerekli eğitimler verilmeli, sağlık durumu gözetilmeli ve işin yapılması için kullanılan ekipmanlar, araç ve gereçlere ilişkin gerekli iş güvenliği tedbirleri alınmalıdır.
İşyerinden Çalışırken Uzaktan Çalışmaya Geçme Durumu: İşçi ile işveren arasındaki ilişki uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceği gibi işçi çalışmaya devam ettiği sırada da tarafların anlaşmaya varması halinde sözleşme uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. İşçi normal çalışma düzeninde çalışmaya devam ederken şayet uzaktan çalışmaya geçmek isterse bunun için öncelikle yazılı bir talepte bulunması gerekir. İşin ve işçinin niteliğine göre işveren bir değerlendirme yapmalı ve talebin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde yazılı olarak bu talebe cevap vermelidir. Talep kabul edilecek olursa uzaktan çalışma sözleşmesi yapılması gerekir.
