Yazımıza başlamadan önce 06 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen deprem felaketinde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet; ailelerine, yakınlarına ve Yüce Türk Milletimize başsağlığı dilerim.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK)
Doğal afet sigortaları kurumuna ilk olarak 18 Ağustos 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olan Afet Sigortaları Kanunda yer verilmiştir. Bu kanunun temel amaç ve kapsamı deprem afetinin oluşması ihtimaline dayanarak binalarda oluşacak maddi zararın teminat altına alınmasını sağlamaktır. Kanun koyucu bu amaca ulaşmak doğrultusunda zorunlu deprem sigortası yapılmasını öngörmüş ve uygulama alanı oluşturmuştur.
Zorunlu Deprem Sigortası
Afet sigortaları kanununun 10. Maddesinde deprem sigortası yaptırmanın zorunlu tutulmasında, hangi türdeki taşınmazların zorunlu deprem sigortası yaptırmaya tabi oldukları belirlenmiştir. Devam eden 11. Maddede ise zorunlu deprem sigortası yaptırmakla yükümlü olanların Doğal Afet Sigortaları Kurum tarafından tespit edileceği belirlenmiştir.
Kanun koyucu, anılan kanunun 12. Maddesinde ise mevcut durum için önem arz edecek bir hükme varmıştır. Buna göre; “Malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda, sigortadan tazminat alma hakkını kaybeder”. O halde, deprem bölgesinde yer alan binalardaki hak sahiplerinin, projeye aykırı olarak ve olumsuz tadilat nedeniyle hasar oluştuğu tespit edilirse, tazminat hakkından faydalanamayacaktır.
Bir diğer önemli husus ise, deprem nedeniyle hasara uğrayan binalardaki hak sahiplerinin, zorunlu deprem sigortası mevcut ise tazminatların ne şekilde ve ne kadarlık süre içinde ödeneceğidir. Kanun koyucu, 13. Maddede; “Zorunlu deprem sigortası bulunan ve deprem nedeniyle hasar gören binalara ilişkin tazminat, gerekli bilgi ve belgeler ile hasar tespitinin tamamlanmasını müteakip en geç otuz gün içinde ödenir.” demek suretiyle tazminatların belirlenmesi ve ödenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemiştir. Mevcut durumun vahameti göz önüne alındığında, işbu madde hükmünün oldukça önem arz ettiğini belirtmemiz gerekir. Buna göre, zorunlu deprem sigortası bulunan ve 06 Şubat 2023 tarihli depremlerde hasar gören binalardaki hak sahiplerinin, tazminat alacağı için gerekli bilgi ve belgeler ile başvuruda bulunmaları gerekecektir. İlgili taşınmazlar üzerinde gerçekleştirilecek hasar tespitlerinin tamamlanması sonrasında en geç otuz gün içerisinde tazminatın ödeneceği de yine kanun metninden anlaşılmaktadır.
DASK Tarafından Ödenecek Tazminat Nasıl Hesaplanır?
Deprem sonrasında binanın hasar alması ya da yıkılması durumunda DASK tarafından belirli bir limit dâhilinde deprem tazminatı ödenmektedir. Ödenecek bu deprem tazminatı hesaplanırken yapıya göre belirlenen “metrekare birim fiyatı*dairenin brüt metrekaresi” formülü kullanılmaktadır. Bu formüle göre belirlenen deprem tazminatı tutarı DASK poliçesi tarafından üst limit olan 640.000 TL’ye kadar ödenmektedir. Fazla kalan kısım ödemesi varsa konut sigortası tarafından ödenmektedir.
DASK Poliçesinin Teminat Miktarı
DASK poliçesi sigortalıya deprem kaynaklı tazminat ödemesini yaparken bunu belirli limitler dâhilinde yapmaktadır. DASK poliçesinde hasarın meydana geldiği yılın inşaat maliyetlerindeki artışa göre belirlenen bir azami teminat tutarı belirlenmiştir.
Bu tutar sigortalının mağduriyetine bir nebze de olsa giderebilmek ve hayatına kaldığı yerden devam edebilmesi için destek olmayı amaçlamaktadır. 2023 yılı için belirlenen güncel tutar tüm yapı tipleri için 640 Bin TL olarak belirlenmiştir.
DASK Tarafından Tazminat Ne Zaman Ödenir?
Yapılan tespitler ve hesaplamalar sonucunda deprem tazminatı ödemeleri DASK tarafından hak sahibinin banka hesabına yaklaşık 1 ay içinde yatırılmaktadır.
