Küresel piyasalarda eylül ayı önemli merkez bankalarının para politikası kararlarının açıklandığı bir ay olarak gerçekleşti. Küresel çapta merkez bankalarının para politikası kararları açıklanırken, gelecek döneme dair alınan sinyallerle faizlerin uzun bir süre yüksek seviyelerde tutulabileceği beklentisi arttı. ABD Merkez Bankası’nın yılsonunda nihai faiz oranını nerede belirleyeceğine ilişkin belirsizlikler varlığını korusa da Banka’nın enflasyonla mücadelede bir faiz artışına daha gidebileceği ihtimali gündemde ki yerini koruyor.
Ayın ilk haftasında açıklanan ABD’de tarım dışı istihdam Ağustos’ta 187 binle 170 binlik beklentinin üstünde arttı. Ülkede işsizlik oranı yüzde 3,5’dan yüzde 3,8’e yükseldi. Beklenti işsizlik oranının sabit kalması yönündeydi. ABD’de Ağustos ayında manşet enflasyon enerjinin katkısıyla beklentinin üzerinde gerçekleşirken çekirdek enflasyon tarafında da 6 ay sonra ilk yükseliş gerçekleşti. Tüketici fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 3,7 arttı. Çekirdek göstergelerde ise aylık artış beklentileri sınırlı da olsa aştı. Ağustos ayında gıda ve enerji hariç tüketici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,3 arttı. Gıda ve enerji hariç tüketici fiyatları Ağustos’ta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,3 arttı. Eylül ayında ABD Merkez Bankası (Fed) küresel piyasaların beklediği faiz kararını açıkladı. Fed beklentiler dahilinde politika faizini sabit tutarken, Fed yetkililerinin çoğu bu yıl için bir faiz artışı yönünde daha sinyal verdi. Fed’in ekonomik projeksiyonlarında 2023 büyüme beklentisine yönelik yukarı yönlü revizyonla birlikte çekirdek PCE tarafındaki aşağı yönlü güncelleme dikkat çekti.
Avrupa’da karışık bir seyir öne çıkarken, Euro Bölgesi’nde TÜFE, ağustosta yıllık bazda tüketici fiyatları yüzde 5.2 seviyesine indi. Temmuzda yıllık bazda tüketici fiyatları yüzde 5.3 seviyesindeydi. Piyasalarda beklenti de yıllık tüketici fiyatlarının değişmemesi yönündeydi. Aylık bazda tüketici fiyatları yüzde 0.5 oranında arttı. Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0.1 oranında gerilemişti. Ay içerisinde Avrupa Merkez Bankası, oranlarını çeyrek puan artırdı ve arka arkaya 10’uncu artışa imza attı. Bölge’de 3 temel faiz oranı 25 baz puan artırıldı. Karar için beklentiler son anda artırıma dönmüştü ve açıklamayla birlikte mevduat faizini yüzde 4; politika faizini yüzde 4,50; gecelik borç verme faizini ise yüzde 4,75 seviyesine yükseldi.
Asya piyasaları Japonya Merkez Bankası’nın para politikasını değiştirmemesiyle düşüş gösterdi. BOJ Başkanı Kazuo Ueda, Japonya’da yüzde 2’de sürdürülebilir bir enflasyon görene kadar aşırı gevşek bir para politikasına ihtiyaç duyulduğunu savundu. Japonya’nın manşet enflasyon rakamları Nisan 2022’den bu yana bu hedefin üzerinde seyrediyor ve son veriler Ağustos ayı için yüzde 3,2 seviyesinde geliyor.
İç tarafta ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ağustos ayında piyasa beklentilerini aşan faiz artırımının ardından bu kez tahminlere paralel bir faiz artışı yaptı. Hafize Gaye Erkan başkanlığında toplanan TCMB Para Politikası Kurulu bir haftalık repo faizini 500 baz puanlık artışla yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltti. Son artışla TCMB yeni yönetiminde 4. faiz artışına imza attı. TCMB’nin karar metninde dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiği vurgulandı. Borsa tarafında ise oldukça geniş bir bant aralığında ayı tamamladık. Özellikle gerçekleşen faiz artırımları ile birlikte bankacılık endeksindeki pozitif trend devam ediyor. Ancak yükseliş gösteren politika faizi ile birlikte mevduat faizlerinin geleceği seviye borsa açısından önemli olacaktır. Önümüzdeki süreçte genişleme politikaları ile ön plana çıkan büyümeye yönelik sektörler yerine gelir esnekliği olan sektörler ön plana çıkabilir.
