BASBAŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve ESBAŞ CEO’su Dr. Faruk Güler, “100 bin çalışan ile milyonluk nüfusları olan büyük illerimizden çok daha fazla ekonomik değer yaratan serbest bölgelerimizi daha fazla nasıl geliştirir, ülkenin ekonomisine katkı sunarız diye çabalarken, Türkiye’nin yatırım ortamına duyulan güveni ve istikrarı zayıflatacak bazı mevzuat değişikliklerinin yapılmaması gerekiyor” dedi.
Ülkemizdeki 20 serbest bölgede Aralık 2023 itibariyle 545’i yabancı olmak üzere toplam 2 bin 108 firma faaliyet gösteriyor. Bu bölgelerdeki istihdam 100 bin kişiye ulaştı. BASBAŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve ESBAŞ CEO’su Dr. Faruk Güler, yıllık 31 milyar dolar ticaret hacmi gerçekleştiren serbest bölgelerden gerçekleşen ihracatın 13 milyar dolara ulaştığını ve bu ihracatın yarısından fazlasının orta, ileri ve yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerden oluştuğunu söyledi.
Faruk bey öncelikle, Batı Anadolu Serbest Bölgesi ( BASBAŞ) özelinde güncel bilgileri aktarır mısınız?
2 milyon 362 bin metrekare alana sahip Batı Anadolu Serbest Bölgesinde yol, yeşil alan ve idari binalar gibi alanlar düşüldükten sonra 1.7 milyon metrekare kiralanabilecek arazi bulunuyor. Şu anda 1 milyon metrekarelik birinci etapta altyapı tamamlanmış durumda. Yatırımcıya 10 bin metrekare ile 300 bin metrekare arasında değişik parsel seçenekleri sunuyoruz.
Şu anda 4 parselde yatırımcı var. Otomotiv sanayine üretim yapan bir yatırımcı üretime başladı. Bu firma ilk etapta 400 kişiyi çalıştırıp, sonra 800 ve yeni yatırımlarla 2 bin kişilik istihdama ulaşmayı planlıyor. 3 fabrikanın inşaatı devam ediyor. Bu 3 firma 2025 yılı itibariyle üretime başlayacak. Bizim BASBAŞ olarak inşa edip yatırımcıya kiraya vereceğimiz üretim binalarımızda Kasım ayında bitecek. 2025 yılında en az 5 firmanın üretime geçmesi bekleniyor. Sene sonuna kadar 60 bin metrekare büyüklükteki alanın da yeni yatırımcılara kiralanması bekleniyor. Toplamda 100 bin metrekare üzerinde yatırım alanının kiralanmasına yönelik 4 firma ile de görüşmelerimiz devam ediyor.
BASBAŞ’ın hedef yatırım alanlarıyla ilgili bilgi verir misiniz?
2025 ilk çeyrekte bölge doğalgaza kavuşmuş olacak. Bölgeyi Çanakkale-İzmir karayoluna bağlayacak yolda çalışmalar hızlandı. Gıda üretim binasının inşaatı başladı. İlk aşamada 6 bin kişiye yemek üretme kapasitesine sahip tesis olarak 2025 içinde firmalara yemek hizmeti vermeye başlayacak. Şu anda geçici olarak hizmet veren mutfakta yemek hizmeti verilmektedir. BASBAŞ Ortak Sağlık Güvenlik Birimi ( OSGB ) yetkilendirme belgesini almış ve hizmete başlamıştır. Mevcut durumda sorumlu müdür, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli ile çalışmalarına aktif olarak devam etmektedir. 7/24 acil sağlık hizmeti ve hasta nakil aracı ile serbest bölgede acil durumlara müdahaleye hazırdır. 100 kişilik eğitim salonu kullanıma geçti, risk değerlendirmesi, işe giriş muayeneleri ile serbest bölgede sağlık güvenlik iklimi oluşturma hedefi ile ilerlemektedir. OSGB bünyesinde Sabit Tetkik Mekânı için izin süreçleri de başlamış durumdadır.
BASBAŞ’ın ülke ekonomisine katkıları hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Batı Anadolu Serbest Bölgesinde, 2025 sonunda bin kişilik istihdamla 70 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaşılması hedefleniyor. Bölge tam kapasiteye ulaştığında 20 bin kişiyi istihdam ederek, yılda 4 milyar dolarlık ticaret, 2 milyar dolarlık ihracat sağlayacak. BASBAŞ, ülkemizin çok daha büyük hedeflere ulaşması için sorumluluk alarak, Türkiye’nin ekonomik kalkınması ve toplumsal refahı için daha fazla yatırım çekmeye ve yüksek teknoloji transferi sağlamaya odaklanmıştır. Biz memleket meselesi olarak gördüğümüz projemiz kapsamında çevreye duyarlı yatırımlar yaparak, yenilenebilir enerjinin tam ortasında olduğumuz güzel beldemiz Bergama’da ülkemizin ekonomisine, ihracat ve istihdam olarak çok büyük katkı sağlayacağız. Batı Anadolu Serbest Bölgesi Türkiye ekonomisinde bir yıldız gibi parlayacak. Bölgede oluşacak yatırım, istihdam, ihracat ve döviz ile Kuzey Ege’nin ekonomisi güçlenecek. Bu hedef doğrultusunda BASBAŞ olarak bölgeye daha çok yüksek katma değer ve istihdam yaratan sektörleri çekerek ekonomiye maksimum fayda sağlamayı amaçlıyoruz.
ESBAŞ özelinde de konuşacak olursak, neler söylemek istersiniz?
Ege Serbest Bölgesi, 4 yıldır sürdürdüğü yüksek oranlı büyüme ivmesini 2023 yılında beklentilerin üzerinde arttırdı. Geçen yıl toplam ticaret hacmini önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10 artışla 5.8 milyar doların üzerine çıkaran Ege Serbest Bölgesinden yurt dışına yapılan satışlar ise yüzde 13.48 artışla 2.8 milyar doların üzerine çıktı. Yurt dışından bölgeye yapılan satışlar ise sadece yüzde 1.78 artışla 1.5 milyar dolar seviyesinde kalınca, Ege Serbest Bölgesinde 2023 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı yaklaşık yüzde 180 olarak gerçekleşti. 2023 yılında Türkiye genelinde toplam 120 bin ihracatçı firma 254 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu da ihracatçı firma başına 2.1 milyon dolarlık bir ortalamayı ifade ediyor. Ege Serbest Bölgesinde ise 194 firma var ve bölgeden 2.8 milyar dolarlık ihracat gerçekleşti. Ortalaması alındığında firma başına 14.6 milyon dolarlık ihracat düşüyor. Bu da Türkiye ortalamasının 7 katına tekabül ediyor. Bölgemiz birim değer bazında 9 kg/dolar ihracatla en yüksek katma değerde ürünlerin üretildiği bir endüstri merkezidir. 2023 yılında Türkiye’nin ihracatının ortalama birim değerinin 1.57 kg/dolar olarak gerçekleştiğini dikkate aldığımızda, birim değer olarak bölgemizden, Türkiye ihracatından 6 kat yüksek değerde ihracat yapıldığını görüyoruz. Firmalarımızın ihracatı 4 kg/dolar seviyesinde olan Almanya’nın ihracatından da 2 kattan fazla yüksek değere sahip.
Türkiye’de serbest bölgelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için yapılması gerekenler nelerdir?
Ülkemizdeki 20 serbest bölgede Aralık 2023 itibariyle 545’i yabancı olmak üzere toplam 2 bin 108 firma faaliyet gösteriyor. Bu bölgelerdeki istihdam 100 bin kişiye ulaştı. Yıllık 31 milyar dolar ticaret hacmi gerçekleştiren serbest bölgelerden gerçekleşen ihracat 13 milyar dolara ulaşmıştır. Bu ihracatın yarısından fazlası orta, ileri ve yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerden oluşuyor. İller bazında bir sıralamaya dahil edilmiş olsaydı, 13 milyar dolarlık ihracatla İzmir’den sonra beşinci sırada serbest bölgeler yer alacaktı. Türkiye’de sadece 24 il yıllık bir milyar doların üzerinde ihracat yapabilmişken, bu yıl 5 serbest bölgemiz ihracatını 1 milyar doların üzerine çıkardı. 100 bin çalışan ile milyonluk nüfusları olan büyük illerimizden çok daha fazla ekonomik değer yaratan serbest bölgelerimizi daha fazla nasıl geliştirir, ülkenin ekonomisine katkı sunarız diye çabalarken, Türkiye’nin yatırım ortamına duyulan güveni ve istikrarı zayıflatacak bazı mevzuat değişikliklerinin yapılmaması gerekiyor. Hiçbir kesimin 37 yılda sağlanan serbest bölge ekonomisinin zarar görmesine kayıtsız kalmaması gerekiyor.
